Βιβλιοπαρουσίαση-Μπαρμπαρά Κασσέν- Η ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ. Πότε λοιπόν είναι κανείς σπίτι του;

Από:Γιώργος Γκόντζος–Οι εκδόσεις Μελάνι και το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών παρουσιάζουν την Τετάρτη 9 Μαρτίου 2016 και ώρα 8.30 μ.μ., στον Πολιτιστικός Πολυχώρος «Δ. Χατζής», το βιβλίο της Μπαρμπαρά Κασσέν, Η ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ. Πότε λοιπόν είναι κανείς σπίτι του;

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:

Μαρία Στρατσάνη, δρ Φιλοσοφίας, Διευθύντρια Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών,

Θανάσης Καράβατος, Ομότιμος Καθηγητής Ψυχιατρικής ΑΠΘ – συγγραφέας,

Σεσίλ Ιγγλέση-Μαργέλλου, μεταφράστρια του έργου.

Συντονίζει ο Γιώργος Χουλιάρας, συγγραφέας

                 Την εκδήλωση θα τιμήσει με την παρουσία του και ο συμπατριώτης μας ποιητής, Μιχάλης Γκανάς.

Η Μπαρμπαρά Κασσέν, Γαλλοεβραία ελληνίστρια φιλόλογος, φιλόσοφος, γλωσσολόγος, λογοτέχνης χρησιμοποίησε τρεις εμβληματικές μορφές της ιστορίας: τον Οδυσσέα, τον Αινεία και τη Χάνα Άρεντ. Στο δοκίμιό της περιγράφει τις διαφορετικές μορφές της νοσταλγίας, όπως εκείνες εντοπίζονται στους τρεις «ήρωές» της. «Ο Οδυσσέας είναι το ερώτημα της ταυτότητας, ο Αινείας το ερώτημα της καταγωγής και η Χάνα Άρεντ το ερώτημα της εξορίας, δίχως καμία πιθανότητα επιστροφής», αναφέρει σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.

Και συνεχίζει: «Νοσταλγία δεν είναι μια λέξη που θα συναντήσετε στην «Οδύσσεια», η οποία ωστόσο είναι το ποίημα του νόστου. Η λέξη στην πραγματικότητα έχει επινοηθεί από Ελβετούς γιατρούς τον 17ο αιώνα, οι οποίοι ήθελαν να εφεύρουν μια ασθένεια που θα επέτρεπε στους Ελβετούς μισθοφόρους του Λουδοβίκου 14ου να ξεφύγουν από τον θάνατο. Ήταν ο πόνος της πατρίδας, η νοσταλγία για το σπίτι τους. Ακόμα κι αν λιποτακτούσαν, δεν θα ήταν δικό τους σφάλμα, δεν θα μπορούσαν να αντισταθούν… Η νοσταλγία του Οδυσσέα δεν είναι ασθένεια, αλλά μάλλον μια ανθρώπινη κατάσταση. Η περιπλάνησή του, η αναζήτηση της ταυτότητας, το σημάδι που τον διακρίνει, το κρεβάτι που μοιράζεται με την Πηνελόπη, ο τρόπος που επιστρέφει και που αναχωρεί πάλι για άλλους τόπους μακρινούς, όλα αυτά τα απίστευτα ποιητικά χαρακτηριστικά και η ερμηνεία τους σκιαγραφούν τον κόσμο όπου ζούμε…

Ο Οδυσσέας επιστρέφει στο σπίτι ύστερα από περίπου είκοσι χρόνια περιπλάνησης. Βρίσκεται στην κυριολεξία στις ρίζες του, στην Ιθάκη, στην Πηνελόπη και στο ριζωμένο κρεβάτι του. Ωστόσο, σύντομα αναχωρεί και πάλι για άγνωστες χώρες, μακρινές, όπου οι άνθρωποι δεν έχουν δει θάλασσα. Η νοσταλγία του είναι διπλή και η γερμανική γλώσσα βοηθά σε αυτή τη διάκριση: «Heimweh», η πιεστική επιθυμία για το σπίτι, και «sehnsucht», η προσδοκία για το άγνωστο.

Ο Αινείας φεύγει από την Τροία, που καίγεται, μεταφέροντας την πατρίδα στην πλάτη του, τον γέρο πατέρα του και τους θεούς του στους ώμους του. Ποτέ δεν θα επιστρέψει και θα εγκατασταθεί στον τόπο που θα γινόταν η Ρώμη υπό μία συνθήκη: να ξεχάσει την μητρική του γλώσσα, να μη μιλά πλέον ελληνικά, αλλά λατινικά.

Η Άρεντ, πάλι, μεγαλωμένη σε γερμανοεβραϊκή οικογένεια, «πολιτογραφημένη» στην αμερικανική εξορία της μετά την άνοδο του ναζισμού, επέλεξε να αυτοπροσδιοριστεί όχι σε σχέση με μια χώρα ή έναν λαό, αλλά σε σχέση με μια γλώσσα. Αναγνωρίζει τη μητρική της γλώσσα, τη γερμανική, ως μόνη πατρίδα της. Η Άρεντ είναι η σύγχρονη ανθρώπινη ύπαρξη, ποτέ σαφώς στο σπίτι μας και πάντα σε κάποια εξορία».