Η ομιλία της Π.Σακκά για την Άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ σε ημερίδα στα Γιάννινα

Από:Γιώργος Γκόντζος([email protected])–Στην πρόσφατη ημερίδα με θέμα «Νόσος Αλτσχάιμερ, η πρόκληση του 21^ου αιώνα» ,που διοργάνωσε στα Γιάννινα ο Ζωγράφειος Οίκος Ευγηρίας του Δήμου Ιωαννιτών, μίλησε η Δρ Παρασκευή Σακκά ,Νευρολόγος-Ψυχίατρος .Πρόεδρος της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών ,και Πρόεδρος του Εθνικού Παρατηρητηρίου  για την Άνοια και την νόσο Alzheimer.Ορισμένα από τα στοιχεία της εισήγησης παρατίθενται στη συνέχεια :

Η άνοια σήμερα – Η Άνοια πλήττει το 6% των ανθρώπων άνω των 65 ετών • 47.000.000 άτομα παγκοσμίως • 10.500.000 άτομα στην Ευρώπη • 200.000 άτομα στην Ελλάδα

Eπιπολασμός Άνοιας ανά ηλικία: 1% στα 60 έτη, 2% στα 65 έτη, 8% στα 75 έτη, 32% στα 85 έτη.

Άνοια είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια κατάσταση στην οποία σταδιακά εμφανίζεται έκπτωση στις νοητικές λειτουργίες του εγκεφάλου, στη μνήμη, στη σκέψη, στον προσανατολισμό, στον λόγο, στον προγραμματισμό και στην προσωπικότητα. Η νόσος Alzheimer ευθύνεται για το 50-60% των περιπτώσεων άνοιας. Άλλου τύποι άνοιας είναι η αγγειακή άνοια, η άνοια με σωμάτια Lewy και η Μετωποκροταφική άνοια. Τα περισσότερα είδη άνοιας έχουν παρόμοια συμπτώματα: • Απώλεια μνήμης • Προβλήματα με τη σκέψη και τον προγραμματισμό • Δυσκολίες στον λόγο • Αδυναμία αναγνώρισης ανθρώπων ή αντικειμένων • Αλλαγή στην προσωπικότητα Ως ένα νόσημα με υψηλό φορτίο νοσηρότητας, η άνοια αποτελεί επίσης μείζον κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα για το σύστημα ασφάλισης υγείας, την εθνική οικονομία και την οικονομία και την ποιότητα ζωής των νοικοκυριών.

Εξασθένηση μνήμης λόγω ηλικίας • Απομνημόνευση καινούριων πληροφοριών • Ταχύτητα εκμάθησης πιο αργή • Περισσότερες επαναλήψεις • Αλλά εξ ίσου καλή μακροχρόνια συγκράτηση • Βιωματικές πληροφορίες • Δυσκολία με κύρια ονόματα • Μειωμένη εγχάραξη (χρήση κατάλληλων στρατηγικών) • Μειωμένη ανάκληση (προσπάθεια) Το αποκρυσταλλωμένο νοητικό πηλίκον (η κρίση, οι γνώσεις, το λεξιλόγιο , η ικανότητα συσχέτισης πληροφοριών) αυξάνεται!

Δυνητικά θεραπεύσιμες άνοιες- Διαταραχές θυρεοειδούς • Ανεπάρκεια Β12 • Κατάθλιψη • Φάρμακα • Συστηματικές νόσοι • Υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης • Λοιμώξεις ΚΝΣ • Χωροκατακτητικές εξεργασίες εγκεφάλου

Τα τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικές πρόοδοι στην πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία • Έχουν αυξηθεί οι γνώσεις μας για τους παράγοντες κινδύνου και τους προστατευτικούς παράγοντες – πρόληψη (μέση ηλικία-εκφυλιστική διεργασία 20 ετών) • Η διάγνωση σε πρώιμα στάδια είναι εφικτή – βιοδείκτες (PET, MRI, πρωτεΐνες στο ΕΝΥ), γενετικός έλεγχος, νευροψυχολογικές δοκιμασίες • 2017: 3 παθογενετικά – 27 προδιαθεσικά γονίδια για τη νόσο Alzheimer • Χρησιμοποιούμε φάρμακα που αποτελούν συμπτωματικές θεραπείες, διατηρούν τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής ασθενών και φροντιστών. Πάνω από 100 φάρμακα δοκιμάζονται κλινικά. • Οι μη φαρμακευτικές θεραπείες έχουν θετικά αποτελέσματα • Οι οργανώσεις Alzheimer παίζουν σημαντικό ρόλο στη συνολική διαχείριση της νόσου

Νόσος Alzheimer – Κληρονομικότητα– Οι ακριβείς αιτίες της νόσου Alzheimer δεν είναι συνολικά γνωστές, ενώ γενετικοί παράγοντες μπορεί να έχουν καθοριστικό ρόλο και να επηρεάζουν άμεσα την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου • Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν μεταλλάξεις σε 3 παθογενετικά γονίδια που μεταφέρονται από τους γονείς στα παιδιά, με πιθανότητα 50%. Τα γονίδια αυτά αφορούν στη σπάνια «οικογενή», πρώιμης έναρξης μορφή της νόσου (2% του συνόλου) που εμφανίζεται σε μικρότερες ηλικίες • Προδιαθεσικοί γενετικοί παράγοντες επηρεάζουν σε πολύ μικρότερο βαθμό τη συχνή «σποραδική», όψιμης έναρξης μορφή της νόσου από την οποία πάσχει το 97-98% των ατόμων με άνοια – άνω των 65 ετών • Ο κίνδυνος νόσησης των πρώτου βαθμού συγγενών των ατόμων με νόσο Alzheimer είναι μεγαλύτερος από τα άτομα χωρίς οικογενειακό ιστορικό

Ολοκληρωμένη θεραπευτική παρέμβαση στη vόσο Alzheimer • Βιολογικό επίπεδο (φαρμακευτική αγωγή- έλεγχος παραγόντων κινδύνου) • Νοητικό επίπεδο (νοητική ενδυνάμωση, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, θεραπείες τέχνης, τεχνικές διαχείρισης άγχους και κατάθλιψης) • Κοινωνικό επίπεδο (εκπαίδευση, συμβουλευτική και υποστήριξη φροντιστών) Φαρμακευτική Θεραπεία νόσου Alzheimer • Νοοτρόπα φάρμακα (piracetam, aniracetam, nimodipine) • Αντιοξειδωτικά (βιταμίνη Ε, ginko biloba) • Κεντρικοί Αναστολείς Χολινεστερασών • NMDA ανταγωνιστής (memantine) • Medical Food – Souvenaid Auguste Deter • Δεν υπάρχει προς το παρόν ριζική θεραπεία • Τα υπάρχοντα φάρμακα είναι συμπτωματικές θεραπείες και συνδυάζονται με μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις για καλλίτερα αποτελέσματα