Κόσμημα της αγάπης (κείμενο της ακροάτριας Λ.Θεοχάρη )

Από:Γιώργος Γκόντζος–Η ακροάτρια του Δημοτικού Ραδιοφώνου έστειλε για δημοσίευση στην ιστοσελίδα το ακόλουθο κείμενο:

Γράφει η ποιήτρια Λαμπρινή Π. Θεοχάρη

Με σεβασμό, ευγνωμοσύνη, αγάπη προς όλες τις μάνες, τις γιαγιάδες τις Ηπειρώτισσες, τις αγρότισσες Ελληνίδες. Ως ελάχιστο φόρο τιμής.
Κόσμημα της Αγάπης

Οι μητέρες, οι γιαγιάδες μας, οι γυναίκες, οι ορεσείβιες, οι καμπίσιες, οι αγρότισσες, στα κηπάρια, στις ανηφόρες της ηπειρώτικης γης. Ακολουθώντας τις κλίσεις, τις κλιμακώσεις, του σκληροτράχηλου εδάφους, απτόητες, ο τόπος δεν τους εμπόδιζε ούτε τους σταματούσε την αγάπη για δημιουργία και καλλιέργεια. Πότε ακροπατούσαν σε στενές λωρίδες γης και πότε σε απότομες πλαγιές καλλιεργούσαν, σκαλοπατάκια – σκαλοπατάκια τα κηπάρια τους. Ο φυσικός, εύκολος ή δύσκολος τόπος του κάθε ορεινού ή πεδινού χωριού, η ανάγκη για καλλιεργήσιμη γη και η επιμονή τους, όλα τα καλλώπιζαν και όλα καρποφορούσαν και ήταν με σοφία τακτοποιημένα τα κηπάρια τους όλα, μικρά ή μεγαλύτερα.
Θυμάμαι με νοσταλγία τα κηπάρια της Άνοιξης στο χωριό μου. Με παρατήρηση και μνήμη στο χωροχρόνο, σχεδόν μισό αιώνα πίσω, παιδάκι πολύ μικρό ήμουν, μαθήτρια του Δημοτικού Σχολείου, πόσο επιθυμούσα να κάθομαι να γράφω και να διαβάζω μέσα στον ανοιξιάτικο, ανθισμένο κήπο, στο κηπάρι του πατρικού σπιτιού. Έτσι, με έβρισκες σαν παιδί, στη μέση του στολισμένου κήπου, να στρογγυλοκάθομαι, επάνω σε στρωμένο ολόμαλλο όμορφο, χειροποίητο αργαλείσιο υφαντό της μάνας, εκεί ανάμεσα στα καλλιεργημένα οπωροκηπευτικά. Με τη φροντίδα της μητέρας και της γιαγιάς ποικίλα τα κηπευτικά στον φιλόξενο ανθισμένο κήπο, όπου ήταν όλα, όπου τα είχαν όλα τακτοποιημένα απλά, με τάξη, καλοσχεδιασμένα, παραδοσιακά και καθαρά. Τα κηπευτικά ήταν απαλλαγμένα από αγριόχορτα. Με τα χέρια της αγρότισσας, μάνας και γιαγιάς, όλα καθαρισμένα προσεχτικά… Γιατί βλέπετε τότε ακόμη, καμία χρήση «φυτοκτόνων φαρμάκων» δε γινόταν – τι τύχη – ευτυχώς.
Και ήταν αραδιασμένα μικρά παταράκια , μεγάλα, συμμετρικά εντός του μεγαλύτερου κύριου κήπου. Όλα με νοικοκυροσύνη, ο χώρος ολόγιομος με πολλά χρώματα και αρώματα μέχρι τις άκριες πλήρης καλλιεργημένος. Ήταν σχεδιασμένα, αξιοποιημένα με ασπούδαστη γεωργοκτηνοτροφική ευφυΐα, απίστευτης ομορφιάς, αισθητικής και πρακτικής τέχνης. Φαντάζομαι θα ήταν θαυμαστή από τους επιστήμονες του είδους!
Και μάλλον εκεί μέσα στον ανοιξιάτικο, άρτια καλλιεργειοσχεδιασμένο χώρο, απολάμβανα περισσότερο και το τοπίο των ανθοφορεμένων δέντρων του κήπου… της μηλιάς μας, της κυδωνιάς, της ροδιάς, της φιρικιάς, της κερασιάς μας, της αχλαδιάς, της ροδακινιάς, της κουμπλιάς, της κληματαριάς… Η ματιά…η ψυχή… επιθυμούσε να τα βλέπει αυτά όλα… Με τα αρώματα ξεκουράζονταν και με τα χρώματα χαίρονταν μέσα στα κηπάρια με τα πολλά και διαφορετικά κηπευτικά και οπωροφόρα δέντρα.
Ήταν τα κηπάρια, καλοσχηματισμένα. Κηπαράκια κεντημένα με συμμετρία, με αξιοζήλευτη ευρηματική γεωμετρία. Τετραγωνάκια, παραλληλόγραμμα, ίσιες γραμμές – σειρές, τέλεια όλα σαν ζωγραφιά. Τετράγωνα με λαχανικά, σπανάκια, σέσκουλα, παζάδια… σε μικρά παραλληλόγραμμα ο μαϊντανός, το σέλινο, ο άνηθος… σε μικρότερα σχήματα τα αρωματικά βότανα, ο δυόσμος, η μέντα και… το καρυοφύλλι της γιαγιάς… Επίσης, μεγαλύτερα ορθογώνια παραλληλόγραμμα ή μεγάλα τετράγωνα με φασολιές, πατατιές, καλαμποκιές… Σε σειρές- σε ίσιες γραμμές, κρεμμυδάκια, πράσα, σκορδάκια… Όλα σε παράταξη, όλα περιποιημένα. Φυτρωμένα, δροσοποτισμένα, δουλεμένα με φροντίδα. Οι ποσότητες αρκετές για τη χρήση της οικογένειας.
Οι μητέρες, οι γιαγιάδες μας, οι γυναίκες… με τα χρυσά χέρια, οι «άνευ χαρτοφυλακίου αρχιτεκτόνισσες» της γόνιμης γης, της καλλιεργημένης τους γης, της πετροσκληροτράχηλης ηπειρώτικης ελληνικής γης. Εργάζονταν με επιμονή, με πείσμα καλλιεργούσαν, οι αγρότισσες μητέρες και οι γιαγιάδες μας, αυτές οι μοναδικές. Έτσι, που να παρουσιάζουν στην πράξη, αυτό το σπουδαίο τους έργο, ιερό έργο, όλο το χρόνο με κρύο με ζέστη, μέρα – νύχτα σε όλες τις εποχές. Κάθε φορά να καλλιεργούν, τα καθεαυτού πατροπαράδοτα, εποχιακά πολύτιμα κηπευτικά. Από αυτά, τα αποταμιευμένα τους… δηλαδή τους σπόρους και φυταριές τις δικές τους. Τα πραγματικά βιολογικά, δοκιμασμένα φυσικά αγαθά, γεωργοκτηνοτροφικά προϊόντα, γευστικά, ανεπανάληπτα, υψηλής διατροφικής αξίας επιτεύγματα.
Μικρό παιδί τότε, χωρίς να το πολυκαταλαβαίνω, μήτε να το κατανοώ γιατί ήμουν τόσο ευχαριστημένη, γιατί ήθελα να βρίσκομαι, να απολαμβάνω τη θέα, εκεί ανάμεσα, στου καλλιεργημένου και ανθισμένου ανοιξιάτικου κήπου, βασίλειο της γόνιμης γης, της Φύσης η ευλογία στα κηπάρια του πατρικού σπιτιού, του ωραίου κήπου μας… Οι μητέρες, οι γιαγιάδες, οι αγρότισσες, πολιτισμός και θαυμαστή κληρονομιά μας.
Πώς τα κατάφερναν όλα αυτά τότε…
Θυμάμαι… και είναι αλήθεια και το έχω νιώσει και το έχω δει και το έχω ζήσει… με πόσο αγώνα γένονταν όλα, με κόπο, βασανιστικά, σκληρά, χειρονακτικά. Πορεύονταν με μόχθο και ίδρωτα, αλλά και αγάπη περισσή οι μάνες, οι γιαγιάδες μας. Αφοσιωμένες, συνεχώς εργάζονταν, οργάνωναν όλα αυτά… κύκλοι ομόκεντροι χρυσοί… το σπίτι, την οικογένεια, τα παιδιά, τα εγγόνια, τους ηλικιωμένους γονείς, τα κοπάδια με τα ζωντανά, τα κηπάρια, τα περιβόλια, τα μεγάλα χωράφια… τους μικρούς αγρούς. Φρόντιζαν όλα αυτά μαζί, και νοιάζονταν για το κάθε ένα ξέχωρα. Ήταν της μάνας, ήταν της γιαγιάς ανιδιοτελής η προσφορά, αληθινή, πλούσια, κόσμημα της αγάπης. Συνήθως η βοήθεια από τα αντρικά χέρια έλειπε, γιατί υπήρχε και η ξενιτιά… των ηπειρωτών το γνώρισμα… Τα προς το ζην αγαθά, θρεπτικά, ολόφρεσκα, ανόθευτα, αληθινά, αστήρευτης προσφοράς, οι μητέρες και οι γιαγιάδες μας, οι πρόθυμες, οι μονάκριβες, οι αναντικατάστατες αυτές, με πίστη στα χέρια και στη δύναμή τους. Με σιγουριά, αυτοπεποίθηση, εμπιστοσύνη σε αυτό που έκαναν για την τροφή, την επιβίωση της φαμίλιας τους. Το στεριωμένο τους καθήκον απέναντι στην οικογένεια, στα παιδιά τους, στον άνθρωπο, στη ζωή! Με αυταπάρνηση. Με προσήλωση στον αγροτικό βίο. Βίος ανήπωτα σκληρός, αληθινός, χειροπιαστός. Τους ανήκει ο βίος αυτός και του ανήκουν.
Σε ολάκερη τη βιωτή τους οι αγρότισσες, από τη γέννησή τους είναι εκεί κοντά, είναι εκεί δίπλα, είναι εκεί μέσα, στο χωράφι, στα κηπάρια, στον αγρό… Η ζωή, η εργασία τους αφάνταστα σκληραγωγημένη. Οι μητέρες, οι γιαγιάδες, οι αγρότισσες, οι δυνατές,οι χρυσές ,οι μαλαματένιες. Οι ακούραστα, κουρασμένες! Η προσφορά, η υπομονή τους στην πράξη.
Αυτές οι γυναίκες… αυτές οι μητέρες… αυτές οι γιαγιάδες… αυτές οι αγρότισσες… οι ωραίες… οι γενναιόδωρες… οι σοφές… οι φιλότιμες… οι αξιοπρεπείς… οι σεβαστές… οι πονεμένες… οι πολυαγαπημένες, οι άξιες.