Σάββατο , 23 Μαρτίου 2024
Αρχική / Ενδιαφέρουσες Ιστορίες / Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ -Της Βάσως Μέγα, Δημοτικής Συμβούλου, Αντιπροέδρου Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ -Της Βάσως Μέγα, Δημοτικής Συμβούλου, Αντιπροέδρου Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών

mpwxojv

  (ομιλία της Δημοτικής Συμβούλου και Αντιπροέδρου του Πνευματικού Κέντρου, Βάσω Μέγα, στην Ημερίδα της Δημοτικής Επιτροπής Ισότητας Φύλλων. )

     Γυναίκα δε γεννιέσαι … γίνεσαι!”.

    Μέσα στη φράση αυτή της Σιμόν ντε Μποβουάρ καθίσταται σαφής η διαφοροποίηση της έννοιας του βιολογικού από το κοινωνικό φύλο.

    Το βιολογικό φύλο καθορίζεται από τη γέννησή μας και περιλαμβάνει τα ανατομικά χαρακτηριστικά μας. Το κοινωνικό, αντιθέτως, περιλαμβάνει τα κοινωνικά, πολιτικά, πολιτισμικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά, τα στερεότυπα και τους ρόλους, οι οποίοι θεωρούνται καθιερωμένοι από την κοινωνία, γι’ αυτούς που ονομάζει άνδρες ή γυναίκες.

    Αυτή η αντίληψη για το κοινωνικό φύλο διαμορφώνει, πολλές φορές με στερεότυπο τρόπο, τόσο τον τρόπο διαπαιδαγώγησης που ακολουθεί ο στενός οικογενειακός κύκλος σύμφωνα με το φύλο, όσο και τα προβαλλόμενα κοινωνικά πρότυπα γενικότερα.

    Τόσο η Διεθνής Κοινότητα, με προεξάρχοντα τον ΟΗΕ, όσο και η Ε.Ε., μέσα από μια σειρά αποφάσεις και πολιτικές, προσπαθούν να αντιπαλέψουν νοοτροπίες και πολιτικές που προωθούν και ενθαρρύνουν όλα αυτά τα υποβαθμισμένα στερεότυπα που οδηγούν στις διακρίσεις των γυναικών σε όλους τους τομείς και τις βαθμίδες.

    Η Ε.Ε., από την Ιδρυτική Συνθήκη της Ρώμης το 1957 έως και σήμερα, έχει λάβει μια σειρά αποφάσεις που συνοδεύονται από τον καθορισμό στρατηγικών στόχων και οι οποίες αποβλέπουν στην ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών.

    Η κατά καιρούς ακολουθούμενη στρατηγική της Ε.Ε. προσδιορίζεται επιγραμματικά, από έξι πυλώνες προτεραιότητας:

    • ίση οικονομική ανεξαρτησία για τις γυναίκες και τους άνδρες
    • ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας
    • ισότητα στη λήψη αποφάσεων
    • αξιοπρέπεια, ακεραιότητα και τερματισμός της έμφυλης βίας
    • προώθηση της ισότητας των φύλων πέρα από την Ε.Ε.
    • οριζόντια θέματα π.χ. παιδεία, δικαίωμα εργασίας κλπ

    Η χώρα μας, εξαιτίας του εμφύλιου σπαραγμού που ακολούθησε αμέσως μετά τον τερματισμό του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, καθυστέρησε τη δρομολόγηση όλων εκείνων των πρωτοβουλιών και τη  θέσπιση των νόμων που  θα συνέβαλαν στην καθιέρωση και παρουσία της γυναίκας ως ισότιμου μέλους της Ελληνικής Κοινωνίας.

    Οι γυναίκες στην Ελλάδα αποκτούν πολιτικά δικαιώματα μόλις το 1952, ενώ πολύ αργότερα, τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, κατοχυρώνει το Σύνταγμα του 1975 την ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής.

    Από το 1979 άρχισαν να δοκιμάζονται οι αντοχές των πρώτων συγκρούσεων των γυναικών με το ανδροκρατούμενο κοινωνικό και πολιτικό κατεστημένο, μέσα από την επεξεργασία μιας σειράς θέσεων, πρώτα από την Κίνηση Δημοκρατικών Γυναικών που ιδρύθηκε το 1975 και μετα από την ΕΝΩΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ το 1976 της οποίας είχα τη τιμή να είμαι από τα ιδρυτικά μέλη και από την Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδος και άλλες αυτόνομες οργανώσεις και κινήματα.

    Αν και ο χώρος της Ανανεωτικής Αριστεράς λειτούργησε πράγματι σαν φυτώριο προωθημένων ιδεών, η Ένωση  Γυναικών Ελλάδος ήταν αυτή που με τις προσβάσεις της, αφενός στα λαϊκά στρώματα και αφετέρου στην πολιτική εξουσία , με παραρτήματα σε ολη την Ελλάδα μετέτρεψε κρίσιμες πτυχές του νέου λόγου σε νομική και κοινωνική πραγματικότητα.

    Η αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου  το 1983, ήρθε να καταργήσει όλες τις παραδοσιακές ρυθμίσεις που είχε αφήσει ανέπαφες το Σύνταγμα του 1975. Σύμφωνα με  αυτές ο άνδρας ήταν η κεφαλή της οικογένειας και ως εκ τούτου διέθετε το δικαίωμα απόφασης και συναίνεσης για κάθε πτυχή του οικογενειακού βίου ακόμη και αυτής της οικονομικής δραστηριότητας της συζύγου!!!

    Η επιτυχής  εστίαση στο οικογενειακό δίκαιο έρχεται αργότερα, να ρυθμίσει με την ψήφιση του νόμου του 1986 από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, μια σειρά αστικών δικαιωμάτων, όπως ο πολιτικός γάμος, το δικαίωμα στο διαζύγιο, η διατήρηση επωνύμων, η νομιμοποίηση των αμβλώσεων, η ισότητα στην εργασία, η άδεια μητρότητας, η αυστηρή ποινικοποίηση του βιασμού και της άσκησης σωματικής και ψυχολογικής ενδο-οικογενειακής βίας.

    Επιπλέον μέτρα λαμβάνονται από το 2001 και μετέπειτα, που αποβλέπουν στην ισότητα των δύο φύλων με κορυφαίο τη θεσμοθέτηση το 2008 της υποχρεωτικής συμμετοχής των γυναικών (ποσόστωση) στα ψηφοδέλτια των κομμάτων στις εθνικές εκλογές, καθώς και την εφαρμογή του “Ευρωπαϊκού Χάρτη για την ισότητα των ανδρών και γυναικών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση”.

    Όλα αυτά συνέβαλαν στην υπέρβαση των παραδοσιακών νοοτροπιών για τη θέση της Ελληνίδας γυναίκας στην κοινωνία και είχαν σαν αποτέλεσμα, σε μεγάλο βαθμό, την οικονομική ανεξαρτησία της γυναίκας – “την έξοδό της από την κουζίνα” – και την ενεργό παρουσία και συμμετοχή της στα πολιτικά δρώμενα της χώρας.

    Η θέσπιση της ποσόστωσης, σύμφωνα με την οποία ο αριθμός των υποψηφίων από κάθε φύλο στους συνδυασμούς των κομμάτων για τις Εθνικές Εκλογές πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό  τουλάχιστον ίσο με το 1/3 του συνολικού αριθμού των υποψηφίων στο σύνολο της επικράτειας, συνέβαλε στην σταδιακή αύξηση της αντιπροσώπευσης και παρουσίας των γυναικών στη Βουλή, γεγονός που είχε σαν λογικό επακόλουθο την περαιτέρω στελέχωση, από το γυναικείο φύλο, των ανώτερων διοικητικών θέσεων στον Κρατικό Μηχανισμό.

    Από το 1996 μέχρι σήμερα, για να αναφερθούμε στην τελευταία 20ετία, η ποσοστιαία παρουσία του συνόλου των γυναικών βουλευτών στην Επικράτεια είχε αυξητική διαδρομή, με μόνη εξαίρεση τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Από τις εκλογές του 1996, το ποσοστό εκπροσώπησης που ήταν 6,3% ανήλθε  στο 23% τον Ιανουάριο του 2015 για να πέσει στη συνέχεια στο 18% στις εκλογές του περασμένου Σεπτέμβρη.

    Ανάλογη αύξηση σημείωσε, την ίδια χρονική περίοδο, η εκλογή των γυναικών στις Περιφερειακές και Δημοτικές Εκλογές.

    Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι τα παραπάνω ποσοστά παρουσίας των Γυναικών Βουλευτών στο Ελληνικό Κοινοβούλιο υπολείπονται κατά πολύ από αυτά των Σκανδιναβικών και Κάτω Χωρών της Ευρώπης (κυμαίνονται από 30 έως και 40%) και συνεπώς πολλά θα πρέπει να γίνουν προς αυτήν την κατεύθυνση.

    Αντιθέτως στον επαγγελματικό χώρο στη χώρα μας, το ποσοστό των γυναικών σε ανώτατες δημόσιες διοικητικές θέσεις βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο από τον παγκόσμιο και τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, φτάνοντας στο 27%. Σημειώνεται ότι από το 2013 μέχρι σήμερα παρατηρείται μια μικρή πτώση στον αριθμό των γυναικών που συμμετέχουν στην ανώτερη διοίκηση, με τα αντίστοιχα ποσοστά να κυμαίνονται από 30% το 2013, σε 29% το 2014, σε 27% το 2015, να παραμένουν όμως πάνω από τον παγκόσμιο και τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για όλα τα παραπάνω έτη.

    Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι οι εταιρείες που δεν έχουν καθόλου γυναίκες σε ανώτερη διοικητική θέση στην Ελλάδα είναι μόλις 18%, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωζώνη είναι 39% και ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 32%.

    Παρόλο που τα παραπάνω ποσοστιαία δεδομένα είναι ενθαρρυντικά, θα πρέπει να  αναφερθούμε στην κατάσταση που επικρατεί στον τομέα της ευρύτερης απασχόλησης των γυναικών στη χώρα μας, και η οποία απαιτεί την άμεση ενεργοποίηση και τον επαναπροσανατολισμό του Γυναικείου Κινήματος. Η οποιαδήποτε αδράνεια θα έχει άμεσες επιπτώσεις ακόμη και στα προαναφερθέντα ενθαρρυντικά ποσοστά.

    Μεσούσης της σημερινής οικονομικής κρίσης η ανεργία έχει χτυπήσει τη γυναικεία απασχόληση. Σήμερα το 62% των γυναικών, έναντι του 36% των ανδρών, είναι άνεργες.

    Η σημερινή κρίση επέφερε και επιφέρει όχι μόνο την όξυνση των αντιθέσεων και την εκμετάλλευση των γυναικών αλλά και της κοινωνικής και πνευματικής διαστρωμάτωσης μεταξύ τους.

    Η κρίση έρχεται να ακυρώσει την οποιαδήποτε κοινωνική αξία που θα μπορούσε να έχει η ζωή της γυναίκας. Στοιχειώδη μέτρα και νόμοι για την ισότητα μεταξύ των φύλων αναιρούνται. Στον ιδιωτικό τομέα καταγράφονται καθημερινά απολύσεις εγκύων ή γυναικών κατά τη διάρκεια προστασίας της μητρότητας, εξαναγκασμός σε παραίτηση, μη χορήγηση αδείας ή της ειδικής μισθολογικής παροχής κτλ.

    Υπό το φάσμα των παραπάνω εξελίξεων η Ελληνίδα γυναίκα συνειδητοποιεί, μέρα με τη μέρα, ότι η πολιτική και κοινωνική ελευθερία που θα της δώσει τη δυνατότητα να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην λήψη αποφάσεων, δεν μπορεί να απορρέει ούτε να βασίζεται μόνο στην ύπαρξη ενός ισχυρού κράτους που μέσα από διατάγματα θα καθορίζει τα ποσοστά συμμετοχής της στα κοινά δρώμενα και τα ποσοστά ελευθερίας που της αναλογούν. Η πολιτική και κοινωνική ελευθερία της Ελληνίδας γυναίκας προϋποθέτει απαραίτητα την οικονομική ελευθερία και ανεξαρτησία της.

    Η γυναίκα που μένει άνεργη ή δουλεύει σε 2 ή και 3 δουλειές για να επιβιώσει η οικογένειά της, η μονογονεϊκή οικογένεια, η γυναίκα που έχασε το σπίτι της, αισθάνεται υποχρεωμένη να θέσει τη ζωή της σε καινούργιες βάσεις και να αγωνιστεί συλλογικά για να επιβιώσει διατηρώντας την αξιοπρέπειά της. Η Ελληνίδα-γυναίκα του 2015, καλείται σήμερα να αντιπαλέψει ενάντια στην αδράνεια του συνδικαλιστικού κινήματος, όπου η επικρατούσα ανδρική κουλτούρα των σωματείων την αποθαρρύνει από τη συμμετοχή της στη Διοίκηση των Συνδικαλιστικών Οργανώσεων των Εργαζομένων.

    Οι Γυναίκες, μέσα από την κρίση που βιώνουν, αρχίζουν να αποκτούν κοινωνική συνείδηση και να αναζητούν εκείνες τις αξίες που προέρχονται από μια ανθρωποκεντρική θεώρηση της κοινωνίας που  καταρρίπτουν τα πρότυπα που  προπαγανδίζουν τα ΜΜΕ.

    Οι γυναίκες σήμερα παίρνουν πρωτοβουλίες και οργανώνουν δίκτυα αλληλεγγύης, συμμετέχουν μαζί με τους άνδρες και συντονίζουν διάφορες μορφές αυτο-οργάνωσης, όπως τα κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία, τις συλλογικές κουζίνες, τη νομική υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, τις συνεργατικές επιχειρήσεις, τα ανταλλακτικά παζάρια και γενικά δίνουν πνοή και εμπνέουν όλες τις εστίες αντίστασης στην ανθρωπιστική καταστροφή. Όλα αυτά αποτελούν τη μαγιά για την υιοθέτηση μιας διαφορετικής στάσης που αδιαμαρτύρητα υιοθέτησε, την τελευταία 20ετία,  ένα εγωκεντρικό σύστημα αξιών και ένας αλόγιστα υπέρμετρος καταναλωτισμός.

    Η Ελληνίδα γυναίκα καλείται σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν, να δημιουργήσει ένα όραμα που θα την οδηγήσει, με σταθερά βήματα, σε μια χειραφετημένη κοινωνία, αντιπαλεύοντας τις δυνάμεις και τους μηχανισμούς της βιο-εξουσίας, ενάντια στους κοινωνικούς αποκλεισμούς και την εξόντωση των διαφορετικών (ομοφυλόφιλοι, οροθετικοί, θύματα trafficking κλπ). Καλούνται να υπερασπιστούν τον αγώνα ενάντια στο ρατσισμό και το φασισμό που παραμονεύουν και εκκολάπτονται στο  πνευματικό σκοτάδι για να επιτεθούν σε μας και τα παιδιά μας, στρατολογώντας τα για να αντιπαλέψουν  όλα αυτά που τόσα χρόνια πρεσβεύαμε και έως ένα μεγάλο βαθμό κατακτήσαμε.

    Καλούμαστε, εμείς σαν γυναίκες, μαζί με το ανδρικό φύλο να γκρεμίσουμε τα πρότυπα με τα πήλινα πόδια, να αναζητήσουμε νέα, σαν αυτό της Μελίνας, να εγκαθιδρύσουμε μια άλλη αισθητική που δεν θα έχει καμιά σχέση με τα σημερινά “λαοπρόβλητα” από τα ΜΜΕ πρότυπα ομορφιάς. Την αισθητική μιας ανθρωποκεντρικής κοινωνίας, χτισμένης στην ισότιμη παρουσία και συμμετοχή, υιοθετώντας την έκφραση του Μάο Τσε Τουνγκ “η γυναίκα είναι το έτερο ήμισυ του ουρανού”.

     

     

     

     

     

     

     

    Δείτε Επίσης

    Νέος εκπρόσωπος Τύπου στους Ορίζοντες Ηπείρου ο Ευάγγελος Θάνος

    Νέος εκπρόσωπος Τύπου στους Ορίζοντες Ηπείρου αναλαμβάνει ο Ευάγγελος Θάνος. Ο δημοσιογράφος μετά από πολυετή ...

    0 0 votes
    Article Rating
    Subscribe
    Notify of
    0 Comments
    Inline Feedbacks
    View all comments