Γράφει η Εβίτα Θεοχάρη.
Το Περιοδεύον Εργαστήριο για τις Παραδοσιακές Τεχνικές Δόμησης ή αλλιώς, διεπιστημονική συλλογικότητα “Μπουλούκι“, αποτελείται από νέους και δημιουργικούς επιστήμονες. Ξεχωρίζει για τη σημαντική προσφορά της στη μελέτη, ανακατασκευή και κατασκευή εκ νέου έργων στηριγμένων στις “παραδοσιακές” τεχνικές δόμησης μέσα από την οργάνωση σεμιναρίων μαθητείας, υπό την καθοδήγηση έμπειρων μαστόρων της πέτρας, του ξύλου κ.λπ., για Έλληνες και ξένους, σε απομονωμένες περιοχές της Ελλάδας. Με άξονα την προστασία και ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομιάς, όπως επίσης, τη γνωριμία και εκμάθηση των τεχνών και τεχνικών δόμησης που χάνονται στο πέρασμα των χρόνων, έρχεται σε επαφή με τους ντόπιους και τοπικούς, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, ενθαρρύνοντας τη συλλογική δραστηριοποίηση.
Τη Δευτέρα 17/8/20 , με την άφιξη των παλιών μαστόρων και των μαθητευόμενων, το “Μπουλούκι” άρχισε τις εργασίες δημιουργίας νέου πέτρινου καλντεριμιού στην Αρτσίστα (Αρίστη) Ζαγορίου. Η δράση αυτή αποτελεί μέρος του πρότυπου συμμετοχικού εργαστηρίου πέτρινης δόμησης με τον τίτλο “Επιστροφές“, που διοργανώνει το “Μπουλούκι” σε συνεργασία με τον Σύλλογο Νέων Αρίστης. Στο εργαστήριο θα συμμετέχουν και ομάδες εθελοντών, οι οποίοι θα εναλλάσσονται ανά βδομάδα, με έναρξη τη Δευτέρα 24/08.
Λίγα λόγια από το “Μπουλούκι” για τις “Επιστροφές”:
“Η Αρίστη είναι ένας τυπικός οικισμός της ορεινής Ελλάδας, ο οποίος έχει τα τρία βασικά χαρακτηριστικά που φέρουν πλήθος ακόμη παρόμοιες περιπτώσεις στη χώρα: ο πληθυσμός του έχει μειωθεί ραγδαία˙ επίκεντρο της ζωής αποτελεί ο τουρισμός˙ και το δομημένο περιβάλλον (η αρχιτεκτονική κληρονομιά) προστατεύεται από το νόμο λόγω του ότι είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός. Επιπλέον, η πρωτοβουλία μας συμπίπτει χρονικά με την προετοιμασία του φακέλου υποψηφιότητας του Ζαγορίου για τη συμπερίληψή του ως το πρώτο ελληνικό πολιτιστικό τοπίο στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ήδη αναγνωριστεί από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Yπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού) ως καλή πρακτική διαφύλαξης της κληρονομιάς με τη συμμετοχή της κοινότητας. Όπως καταλαβαίνετε, είναι πολλά τα θέματα προς συζήτηση!
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ…
Η έρευνά μας αποκάλυψε ότι το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο που σχετίζεται με την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς των παραδοσιακών οικισμών, χρήζει βελτίωσης προκειμένου να είναι αποτελεσματικό. Εντοπίσαμε μια σειρά από αδύνατα σημεία τα οποία απειλούν τη διατήρηση της μαστορικής τέχνης, την αρχιτεκτονική κληρονομιά, αλλά και τη βιωσιμότητα του πολιτισμικού τοπίου και της τοπικής οικονομίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κοστολόγηση των ξερολιθικών κατασκευών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Από τη μια δεν υπάρχει αναφορά στην κατασκευή ξερολιθικών τοίχων, κι από την άλλη για τα καλντερίμια διαπιστώσαμε τεράστια διαφορά μεταξύ της επίσημης τιμολόγησης και των δικών μας εκτιμήσεων, που προέκυψαν από τα κάτω, με βάση την εμπειρία, την έρευνα και τη γνώμη ειδικών: η εκτίμησή μας δείχνει ότι το πραγματικό κόστος είναι περίπου 10 φορές μεγαλύτερο! Αυτό αποτελεί αιτία πλήθους προβλημάτων που αφορούν τα δημόσια έργα αποκαταστάσεων για κτίρια και υποδομές, εφόσον, σε αυτές τις περιπτώσεις όπου ζητούμενο είναι το χαμηλότερο δυνατό κόστος κατασκευής, η χρηματική αξία επικρατεί όλων των άλλων αξιών.
ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΑΥΤΟ;
Διοργανώνουμε το συμμετοχικό εργαστήριο ανακατασκευής του καλντεριμιού με στόχο την ενημέρωση και ενθάρρυνση της συμμετοχής (που αυτόματα σημαίνει την “ενεργοποίηση”) της κοινότητας στη διαδικασία. Μέσα σε λίγους μόλις μήνες καταφέραμε να κοινοποιήσουμε τα ευρήματά μας σε όλους τους σχετιζόμενους επίσημους φορείς. Όλοι έδειξαν ενδιαφέρον και επιβεβαίωσαν ότι θα παραστούν στις δύο στρογγυλές τράπεζες που διοργανώνουμε παράλληλα με το εργαστήριο (05-06 Σεπτεμβρίου 2020). Μαζί θα συζητήσουμε τις απαραίτητες βελτιώσεις του θεσμικού πλαισίου και από πλευράς μας θα προτείνουμε αναγκαίες λύσεις. […]”, (ΠΗΓΗ: https://chuffed.org/project/reappearances-new-kalderimi-in-artsista-zagori-nw-greece?fbclid=IwAR1-zhtu3Xcj0CCQB9DH74Y6ulgbfIzYgC9iTr8QSyScjDhJHK3hJpEk3-0)
Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα boulouki.org και στη σελίδα στο Facebook: https://www.facebook.com/boulouki2018.
Μπορείτε κι εσείς να συνεισφέρετε στη δράση “Επιστροφές” μέσα από την καμπάνια συμμετοχικής χρηματοδότησης στην παρακάτω ιστοσελίδα: https://chuffed.org/project/reappearances-new-kalderimi-in-artsista-zagori-nw-greece?fbclid=IwAR1-zhtu3Xcj0CCQB9DH74Y6ulgbfIzYgC9iTr8QSyScjDhJHK3hJpEk3-0
Εκφώνηση και επιμέλεια βίντεο: Εβίτα Θεοχάρη
Χορηγός Επικοινωνίας: Δημοτικό Ραδιόφωνο Ιωαννίνων