“Μουσική ταυτότητα στα Ελληνο-Αλβανικά σύνορα: η περίπτωση των Ρομά του Παρακαλάμου” – Κυριακή 16 Μαΐου (13.00) στη “Μουσική Κερασιά, με την Εβίτα Θεοχάρη”

Από: ΕΒΙΤΑ ΘΕΟΧΑΡΗ/ EVITA THEOCHARI

Αύριο, Κυριακή 16 Μαΐου, 13.00 – 14.00, υποδέχομαι στην εκπομπή “Μουσική Κερασιά” και στο Δημοτικό Ραδιόφωνο Ιωαννίνων την κυρία Ασπασία (Σίσσυ) Θεοδοσίου, Κοινωνική Ανθρωπολόγο και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το θέμα της συζήτησής μας αφορά τη μουσική ταυτότητα στην Ελληνο-Αλβανική μεθόριο μέσα από την περίπτωση των Ρομά μουσικών στον Παρακάλαμο Πωγωνίου. Αποτελεί μέρος της πολυετής, επιτόπιας εθνογραφικής της έρευνας, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 με αρχές του 2000, ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια αρχικά και υποψήφια διδάκτορας αργότερα.

Η κυρία Θεοδοσίου μας παρουσιάζει, στην αρχή, τους γενικούς στόχους της έρευνας σχετικά με την ταυτότητα των συγκεκριμένων ανθρώπων αναφορικά με το παρελθόν, με την περιοχή, όπως και σε σχέση με το παρόν. Εστίασε την προσοχή της, επίσης, στις αλλαγές, που συνέβησαν στην ευρύτερη περιοχή σε σχέση με το άνοιγμα των συνόρων με την Αλβανία, τα ευρωπαϊκά προγράμματα, καθώς επίσης, τη γενικότερη αλλαγή της θέσης της περιοχής του Πωγωνίου και της Ηπείρου στο χάρτη της Ελλάδας και των Βαλκανίων.

Παράλληλα, μας αναλύει με εύληπτο και άμεσο τρόπο τις βασικές και σύνθετες έννοιες που ανέπτυξε διεξοδικώς στην έρευνα. Αυτές σχετίζονται με τη φυσική και συμβολική γεωγραφία, τη διπλή οριακότητα των γύφτων μουσικών του Παρακαλάμου και τη σχέση μουσικής και τόπου.

“Το ζήτημα είναι όμως να καταλάβουμε πώς, όχι μόνο […] η μουσική αντανακλά έναν τόπο, αλλά και πώς η ίδια η μουσική ουσιαστικά συγκροτεί την ταυτότητα ενός τόπου. […] Εννοώ ένας τόπος δεν είναι μόνο η γεωγραφία του […] αλλά είναι κι αυτό που ονομάζουμε οι συμβολικές συντεταγμένες του, δηλαδή τι συμβολίζει, τι αναπαριστά αυτός ο τόπος σε επίπεδο είτε στερεοτυπικό είτε λιγότερο στερεοτυπικό στο μυαλό και των ίδιων των κατοίκων, των ανθρώπων του […], αλλά […] και των υπολοίπων. Άρα, με ενδιαφέρει πάρα πολύ το πώς ένας τόπος αποκτά μία συμβολική θέση σε σύγκριση με τους γύρω του.“

Επίσης, η συνομιλία μας κινείται γύρω από την έννοια “πολιτικές του πολιτισμού” ως πολυπαραγοντικού συστήματος. Στη συνέχεια, συζητούμε για το πώς προέκυψε ο όρος “Ρομά” και τις πολιτικές της ταυτότητας. Τέλος, η κα. Θεοδοσίου υποστηρίζει μία δυναμική παρουσία των κοινωνικών επιστημόνων στο πλαίσιο της κοινωνίας μέσω της ευρείας διάχυσης της γνώσης, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός διαύλου επικοινωνίας με ανθρώπους, οι οποίοι ασχολούνται εκούσια και μεθοδικά με ανάλογα αντικείμενα. Τονίζει τη σπουδαιότητα του ρόλου της πανεπιστημιακής κοινότητας ως διαμεσολαβητής στην αποκωδικοποίηση της επιστημονικής γνώσης και την άμεση πρόσληψη αυτής από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Κλείνοντας, αξίζει να αναφερθούν τα πρόσφατα επιστημονικά επιτεύγματα της κας. Θεοδοσίου. Το 2020 είχε την ευθύνη μαζί με την Ελένη Καλλιμοπούλου για τη συγγραφή της εισαγωγής και την επιμέλεια του νέου συλλογικού τόμου “ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ – ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΑΤΙΕΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ”. Την ίδια χρονιά, ακόμη, επιμελήθηκε το βιβλίο της Sarah Green, το οποίο τιτλοφορείται ως “Σημειώσεις από τα Βαλκάνια: ΤΟΠΟΣ, ΠΕΡΙΘΩΡΙΑΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΜΦΙΣΗΜΙΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΥΝΟΡΑ”. Νωρίτερα, το 2018, κυκλοφόρησε σε συν-επιμέλεια μαζί με την κα. Ειρήνη Παπαδάκη τον συλλογικό τόμο “ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ – ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΛΟΚΛΗΣΕΙΣ”.

Συντονιστείτε…

στη “Μουσική Κερασιά, με την Εβίτα Θεοχάρη”

Δημοτικό Ραδιόφωνο Ιωαννίνων 98, 7

• Ακολουθήστε:  “Μουσική Κερασιά, με την Εβίτα Θεοχάρη”

• Ακολουθήστε τα προσωπικά μου προφίλ: Facebook: Evita Theochari / Instagram: evita_theochari

• Παλαιότερες εκπομπές είναι διαθέσιμες προς ακρόαση εδώ

• Κάντε εγγραφή στο κανάλι μου στο Youtube εδώ

*Η εικόνα εξωφύλλου απεικονίζει γλέντι ή πανηγύρι πιθανόν, σε κάποιο μέρος του Πωγωνίου, όπου οι γυναίκες φορούν τις τοπικές ενδυμασίες. Προέρχεται από την ιστοσελίδα romiazirou.blogspot.com, (ημερομηνία τελευταίας ανάκτησης: 15/5/21).